Martwica chrzęstno-kostna (OCD) to choroba chrząstki stawowej i zlokalizowanej pod nią warstwy podchrzęstnej kości. Jest to problem, który może rozwinąć się w stawach różnych części naszego ciała, ale zdecydowanie najczęściej występuje w stawie kolanowym. W przebiegu martwicy mamy do czynienia z lokalnym zaburzeniem ukrwienia obszaru chrząstki, co skutkuje miejscowym obumarciem chrząstki oraz tkanki kostnej leżącej pod nią.
Wraz z upływem czasu fragment chrzęstno-kostny może ulec oderwaniu od podłoża i przenieść się trwale do jamy stawu, co może wywołać szereg komplikacji związanych z ograniczeniem ruchu i zablokowaniem stawu kolanowego. Jakie są przyczyny i objawy martwicy chrzęstno-kostnej kolana? Jak wygląda leczenie tego schorzenia?
Martwica chrzęstno-kostna kolana – przyczyny schorzenia
Ciężko jest jednoznacznie określić przyczynę powstania martwicy chrzęstno-kostnej kolana. Uważa się jednak, że problem ten ma związek z nawracającym przeciążeniem lub ostrym urazem stawu. Wbrew pozorom OCD nie jest problemem ludzi starszych – najczęściej dotyka nastolatków lub młodych dorosłych, w szczególności aktywnych fizycznie, uprawiających sporty i wykonujących prace fizyczne.
Znacznie mniejsze ryzyko martwicy chrzęstno-kostnej występuje u dzieci, u których zazwyczaj dochodzi do samoistnego wycofania się zmian po wdrożeniu odpowiedniego leczenia zachowawczego. Powtarzające się mikrourazy z mikrozłamaniami warstwy podchrzęstnej u nastolatków i młodych dorosłych, u których zakończony został proces wzrostu kości, mogą natomiast doprowadzić do wtórnego niedokrwienia i martwicy chrzęstno-kostnej.
Martwica chrzęstno-kostna kolana – objawy OCD
OCD w stawie kolanowym objawia się przede wszystkim bólem, nasilającym się w trakcie aktywności fizycznej. Możliwe jest także pojawienie się obrzęku i tkliwości w obrębie stawu dotkniętego martwicą. Bardzo charakterystycznym objawem jest w tym przypadku uczucie “przeskakiwania” w stawie podczas ruchu bądź też zablokowania stawu, w sytuacji, gdy oderwany fragment chrzęstno-kostny ulega uwięzieniu w przestrzeni stawu. Martwica powoduje też ograniczony zakres ruchu w stawie w wyniku bólu oraz mechanicznej blokady, jaką powoduje fragment chrzęstno-kostny.
Rozpoznanie martwicy chrzęstno-kostnej
Powyższe objawy powinny skłonić nas do wizyty u specjalisty, który postawi odpowiednią diagnozę na podstawie wywiadu lekarskiego, badania fizykalnego oraz badań obrazowych, np. zdjęcia RTG, rezonansu magnetycznego czy tomografii komputerowej. Ważna jest jednak w tym przypadku jak najszybsza diagnoza i wdrożenie właściwego leczenia, by zapobiec dalszym uszkodzeniom stawu i związanym z tym powikłaniom.
Leczenie martwicy chrzęstno-kostnej kolana
Istnieje kilka możliwych metod leczenia martwicy chrzęstno-kostnej kolana. Zastosowanie wybranej metody uzależnione jest od stopnia zaawansowania zmian, wieku czy ogólnego stanu zdrowia pacjenta.
W przypadku niewielkich zmian, które mają miejsce w I lub II stadium OCD, a przy tym u młodych pacjentów do 30. roku życia, zadowalające efekty może przynieść leczenie zachowawcze w postaci odciążenia stawu, fizjoterapii oraz przyjmowania leków przeciwzapalnych.
Bardziej zaawansowane przypadki (stadium III i IV) mogą natomiast wymagać leczenia operacyjnego, jednak wiele zależy od ogólnego stanu tkanki kostnej oraz występowania współistniejących schorzeń układu ruchu u pacjenta. Operację kolana można współcześnie przeprowadzić w małoinwazyjny sposób, np. poprzez zabieg artroskopii stawu kolanowego: https://enelsport.pl/artroskopia-stawu-kolanowego/. Jest to rozwiązanie, które minimalizuje ryzyko powikłań, a przy tym pozwala na znacznie szybszy powrót pacjenta do codziennych aktywności. Niemniej, w przypadku IV stadium schorzenia niezbędne może okazać się chirurgiczne usunięcie luźnego fragmentu chrzęstno-kostnego i oczyszczenie jego podłoża, a następnie uzupełnienie tego ubytku wybranym materiałem.
